Za nami połowa roku szkolnego, w którym celebrujemy 50 lat istnienia naszego przedszkola. Dziś pragniemy przywołać jeszcze na chwilę wyjątkowe wydarzenie, które miało miejsce 29 października 2024 roku. W jesienne, sobotnie popołudnie spotkaliśmy się w przedszkolnym ogrodzie przy okazji otwarcia wystawy zatytułowanej 50 lat Przedszkola „Pod Słonkiem” w kontekście przemian społecznych i historycznych. Eventowi towarzyszyło wiele wydarzeń towarzyszących.

Celem wspomnianej wystawy było podzielenie się refleksją nad wielowątkowym zagadnieniem edukacji przedszkolnej. Wystawa prezentowała ocalałe artefakty z przedszkolnego lamusa, zbiory własne pracowników naszej placówki oraz pamiątki Rodziców – wypożyczone specjalnie na tę okazję. Wystawa podzielona była na bloki tematyczne, które związane jedną nicią narracyjną wzajemnie się uzupełniały.

Blok pierwszy, „Audio- video” prezentował stare projektory do taśm filmowych i przeźroczy, radia, magnetofony, które kiedyś stanowiły najcenniejsze elementy wyposażenia sal przedszkolnych. Ich posiadanie stawiało placówkę w rzędzie miejsc nowoczesnych, a nauczyciele, którzy organizowali zajęcia z ich wykorzystaniem zyskiwali uznanie przełożonych i rodziców.

Blok drugi nosił nazwę „Bohaterowie dziecięcych zabaw dawniej i dziś” – prezentacja składała się z zestawienia zabawek współczesnych i tych z lat 70-tych. O prawo najpiękniejszej walczyła lala, cała ze szmatek – jak ta ze starego szlagieru Majki Jeżowskiej, lalka z układanymi lokami – z kraju, którego już nie ma, tzn. z ZSRR, i współczesne piękności. W szranki stanęli także żołnierze, imitacje bohaterów, Czterej Pancerni przeciwko Zingsom, którym przyglądał się Spiderman. Był także drewniany pajacyk z Niemieckiej Republiki Demokratycznej oraz fragmenty ocalałego zestawu do zabawy w dom – filiżanka z serwisu do herbaty, balia do prania, która kiedyś była najpopularniejszą zabawką sensoryczną dla dziewczynek.Trudno podsumować ten blok jednym zdaniem, każdy miał tu swoje typy naznaczone niejednokrotnie osobistymi doświadczeniami. Dział pojazdy prezentowała zasilana bateriami ciuchcia produkcji DDR (Niemieckiej Republiki Demokratycznej – zdziwionych nazwą odsyłam do historycznych atlasów geograficznych), kiedyś do kupienia w Białymstoku jedynie w sklepie noszącym dumną nazwę „Składnica Harcerska”, mieszczącym się przy ulicy Kilińskiego, i właśnie tam większość młodych białostoczan uzupełniała w oparciu o dostępny asortyment tego sklepu swoje listy do świętego Mikołaja. Tę część wystawy stanowiły również zabytkowe zabawki – samochody, które umieściliśmy między biało-czarnymi ilustracjami widoków naszego miasta z początków lat 70-tych. Ciężarówka ze sklejki typu „Jelcz” cieszyła się ogromnym zainteresowaniem wśród najmłodszych odbiorców. Sprawiała ważenie solidnej i przydatnej do radosnej zabawy. Współczesne auta, które kiedyś z pewnością wydałyby się wręcz futurystyczne w o otoczeniu kolorowych zdjęć najnowszych budynków w mieście choć przyciągały wzrok chyba nie wygrały pojedynku na uwagę dzieci.

Ekspozycja „Warsztat pracy nauczyciela” składał się z trzech części: biurka, biblioteczki i pomocy dydaktycznych. Te podręczne – zgromadziliśmy na biurku, które przenieśliśmy w czasie za pomocą drobnych akcesoriów, takich jak nieodzowne do przygotowania pomocy kredki ołówkowe z Misiem Uszatkiem -produkcji krajowej, firmy ATOS Color z Pruszkowa, niezawodnej temperówki z żyletką, dziennika zajęć uwzględniającego jeszcze obowiązkowe obchody 1-go Maja i Barbórkę. Uzupełnieniem był zbiór czasopism „Wychowanie w przedszkolu”, które  upowszechniło m.in. audycje radiowe dla przedszkolaków oraz sam radioodbiornik z  Zakładów Radiowych  im. Kasprzaka. Prezentację uzupełniła klasyczna w latach 70-tych szklanka w koszyczku.

W przedszkolnej biblioteczce zgromadziliśmy pozycje z pięciu dziesięcioleci. To zestawienie pozwoliło uchwycić zmiany w języku, treściach dedykowanych dzieciom oraz zmieniających się nurtach estetycznych ilustracji dla dzieci. I choć sens pozostał ten sam, że książka ma wzbogacać wychowanie umysłowe, moralne i estetyczne to nietrudno było zauważyć, że wiele się zmieniło. Ten blok uzupełniliśmy prezentacją tablic dydaktycznych od socrealizmu do modernizmu, oraz teczkami samodzielnie wykonanych przez nauczycieli naszego przedszkola kolekcji historyjek obrazkowych i ilustracji na cztery pory roku.

Zatrzymując się przy samym temacie naszej wystawy „Przedszkole w kontekście przemian społecznych i historycznych” nie mogliśmy pominąć osoby głównego „inżyniera” rzeczywistości lat 70-tych, tj. osoby Edwarda Gierka. Jego plan gospodarczy, osobiste doświadczenia i zawód górnika, jaki w młodości wykonywał – jak się okazało odcisnęły piętno również na życiu przedszkolaków. W czasach PRL-u przemysł wydobywczy stanowił jeden z najważniejszych filarów naszej gospodarki – wobec tego I sekretarz PZPR wyniósł na wyżyny zawód górnika. Cała Polska świętowała Barbórkę, a dzieci w przedszkolach od Tatr po Bałtyk, wystrojone w górnicze czapki z kartonu śpiewały piosenkę:

Pędzi pośpieszny pociąg,
po szynach szybko mnie
Dokąd to, dokąd, dokąd –
ten pociąg wiezie mnie.
Turkocą koła stu, stuk, stuk
Byś do Katowic zdążyć mógł
Byś na Barbórkę zdążyć mógł
Turkocą stuk, stuk, stuk.

Mamy nadzieję, że młodszemu pokoleniu przybliżyliśmy trochę historię miejsca i minionych pięciu dziesięcioleci, a starszym dostarczyliśmy miłych wzruszeń.

Autorem i kuratorem wystawy była Magdalena Owdziej.
Pomoc w produkcji zawdzięczamy Kamili Brożek.
Pomoc techniczna: Zespół przodowników pracy w osobie: Eweliny, Justyny, Kingi i Pana Wiesia.